นายกเทศมนตรีหญิงคนแรกของเมืองอายุ 3,000 ปี

วรากรณ์  สามโกเศศ
มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์
5 กรกฏาคม 2559 

          การเลือกตั้งนายกเทศมนตรีของโรมเมื่อกลางเดือนมิถุนายน 2559 ที่ผ่านมา ผู้ชนะได้คะแนนท่วมท้นกว่าร้อยละ 60 ที่สำคัญเธอเป็นผู้หญิง หน้าตาดี และอายุเพียง 37 ปี นับว่าเป็นการสร้างประวัติศาสตร์เพราะโรมไม่เคยมีนายกเทศมนตรีเป็นหญิงมาก่อน และกล้าหาญชาญชัยเสนอตัวเข้ามาแก้ไขปัญหาของโรมที่เรื้อรังมากว่า 20 ปี

          ถ้าใครเป็นคนช่างสังเกตจะเห็นการละเลงภาพและตัวอักษร (graffiti) เลอะเทอะไปหมดแทบทุกพื้นที่ของผนังคอนกรีตของอาคารที่พอเอื้อมมือถึง ถนนเป็นหลุมเป็นบ่อ บางแห่งมีกองขยะอยู่ริมถนน ระบบขนส่งมวลชนขาดประสิทธิภาพ ฯลฯ สภาพเช่นนี้ชาวโรมอดทนมานานโดยตระหนักดีว่าส่วนหนึ่งมาจากปัญหาคอรัปชั่นที่มีอยู่ดาษดื่นทั้งในระดับประเทศและระดับท้องถิ่น

          เมื่อ Virginia Raggi (ชื่อดูเป็นสากล ไม่เป็นอิตาลี) ได้เป็นนายกเทศมนตรีหญิงคนแรกในประวัติศาสตร์ 3,020 ปี ของโรม ด้วยการหาเสียงที่จะสู้รบกับคอรัปชั่นสันตะปาปา หรือแม้แต่มาเฟีย คนโรมมองหา “คนจริง” เช่นนี้มานาน เมื่อเชื่อว่าพบแล้วจึงไม่ลังเลที่จะเทคะแนนให้

          นายกเทศมนตรีคนก่อนหน้าเธอซึ่งเป็นสมาชิกพรรค Democratic ชื่อ Ignazio Marino การใช้เงินอย่างส่อทุจริต และเรื่องฮื้อฉาวที่กลุ่มอาชญากรรมสามารถแทรกแซงเข้าไปในการบริหารเมือง กรณีนี้สื่อเรียกว่า “Mafia Capitale” เนื่องจากพบว่ามีเครือข่ายคอรัปชั่นใหญ่ระหว่างกลุ่มอาชญากรรมกับนักการเมืองท้องถิ่นของโรม คนเหล่านี้หากินกับพวกอพยพใหม่ โครงการก่อสร้างมูลค่าสูงนานาประเภท เมื่อขุดลงไปลึกก็พบบทบาทสำคัญของอดีตนายกเทศมนตรี 2 คน และสมาชิกกลุ่มอาชญากรรมหลายคน

          Reggi ต้องการเข้ามาล้างบางอิทธิพลเหล่านี้เพราะเป็นสาเหตุของปัญหาที่โรมเผชิญอยู่ เมื่อเธอเป็นสมาชิกของกลุ่ม Five Star Movement (M5S) ซึ่งเป็นพรรคทวนกระแสหลักที่มีแนวคิดท้าทายรูปแบบหรือวิธีการเชื่อแบบเดิม ๆ (Anti-establishment) จึงสอดคล้องกับนโยบายปราบ “มาเฟีย” ของเธอ

          เธอเป็นนักกฎหมายที่เคยเป็นสมาชิกสภาเทศบาลมาก่อนจึงรู้ปัญหาที่เธอต้องประสบเพราะนอกจากปัญหาคอรัปชั่น ปัญหา “มาเฟีย” แล้ว ยังมีปัญหาหนี้ของเมืองซึ่งมีขนาดเป็นสองเท่าของงบประมาณ Raggi บอกหลังจากชนะแล้วว่าเธอต้องการเป็นนายกเทศมนตรีของทุกคน ต้องการให้โรม มีการบริหารที่ยึดหลักธรรมาภิบาล และนิติธรรม

          สิ่งที่น่าสนใจมาก็คือเธอจะสู้กับสำนักวาติกัน ซึ่งมีพื้นที่อยู่กลางโรมโดยทวงถามเงินภาษีทรัพย์สินที่ติดค้างอยู่ 400 ล้านยูโร ตลอดจนเรียกร้องเงินจำนวน 250 ล้านยูโรที่เมืองโรมเป็นเจ้าหนี้อยู่ เรื่องนี้เรียกความฮือฮาเพราะนายกเทศมนตรีหลายคนในอดีตไม่กล้าที่จะทวงถามหรือเรียกเก็บ ทั้ง ๆ ที่มีสิทธิตามกฎหมาย คนโรมควรจะจับตามองว่าเธอแน่จริงหรือไม่

          Raggi มีความเห็นต่างจากคนจำนวนหนึ่งโดยไม่เห็นด้วยกับการเสนอตัวเข้าเป็นเจ้าภาพโอลิมปิกในปี 2024 ของโรม เธอเห็นว่าผู้บริหารเมืองควรทุ่มเททำงานให้ผู้อยู่อาศัยในโรมได้รับบริการ ขั้นพื้นฐานครบถ้วนก่อนที่จะไปเสียเวลากับการเป็นเจ้าภาพโอลิมปิก เรื่องนี้ก็มีคนเฝ้าดูมากเช่นกันเพราะคนที่เห็นไม่ตรงกับเธอเชื่อว่าจะทำให้เกิดเป็นเงินเป็นทองขึ้นได้มากมายจากการเป็นเจ้าภาพ

          เธอเป็นคนโรมโดยกำเนิด เรียนจบกฎหมายจาก Roma Tre University โดยเชี่ยวชาญในด้านกฎหมายมหาชน ในปี 2013 ที่มีการเลือกตั้งเทศบาลเธอได้รับเลือกเป็นหนึ่งในสี่ของสมาชิกสภาเทศบาลที่มาจากพรรค Five Star Movement แต่เมื่อนายกเทศมนตรี Ignazio Marino ลาออกเนื่องจาก ข้อครหาเรื่องคอรัปชั่น ตำแหน่งเธอก็หลุดไปด้วย อย่างไรก็ดีเธอลงเลือกตั้งครั้งใหม่ด้วย และชนะ เพื่อเตรียมพร้อมลงเลือกตั้งนายกเทศมนตรีในปี 2016 และเธอก็ได้รับเลือกตั้งอย่างท่วมท้น

          ชีวิตส่วนตัวเธอสมรสกับสมาชิกพรรค M5S เดียวกัน ชื่อ Andrea Severini และมีลูกอายุ 7 ขวบ ด้วยกันหนึ่งคน เนื่องจากเธอยังไม่เป็นที่รู้จักกว้างขวางมากนักในโลกการเมืองระหว่างประเทศ ประวัติชีวิตส่วนตัวของเธอจึงมีน้อยในภาษาอังกฤษ

          ตำแหน่งนายกเทศมนตรีกรุงโรมนั้นมีความพิเศษไม่เหมือนใครในโลก เนื่องจากกรุงโรมเคยเป็นเมืองหลวงของศาสนจักร ดังนั้นจึงไม่มีนายกเทศมนตรีจนถึงปี ค.ศ. 1870 ซึ่งกลายเป็นเมืองหลวงของราชอาณาจักรอิตาลี ตั้งแต่ ค.ศ. 1889 นายกเทศมนตรีกรุงโรมก็ได้รับเลือกตั้งทุก 4 ปี โดยสภาเทศบาล

          ในปี 1926 ตำแหน่งนี้ถูกยุบไปโดยเผด็จการฟาสซิสต์ และแต่งตั้งคนมาแทนโดยเรียกว่า Governor แทน Mayor หลังสงครามโลกครั้งที่สองมีการนำระบบเก่ามาใช้ กล่าวคือสภาเทศบาลเป็นคนเลือกนายกเทศมนตรี ในปี 1993 นายกเทศมนตรีก็ได้รับเลือกโดยตรงจากประชาชน มีวาระ 5 ปี โดยเป็นได้ 2 วาระต่อเนื่องกัน

          ความเป็นพิเศษของเมืองนี้ก็คือเป็นเมืองที่มีอายุกว่า 3,000 ปี นับตั้งแต่อาณาจักรโรมัน โดยมีผู้ทำหน้าที่นายกเทศมนตรีต่อเนื่องกันมาตั้งแต่ ค.ศ. 1558 ในจำนวนเกือบร้อยคนนั้น ครั้งนี้เป็นครั้งแรกที่มีผู้หญิงมาทำหน้าที่ และกล้าที่จะเสนอนโยบายหาญกล้ากว่าชายเป็นอันมาก

          หลายคนไม่เชื่อว่าเธอจะทำดังที่สัญญาได้สำเร็จเพราะมีอุปสรรคขวางกั้นอยู่มากมาย แต่เธอก็พร้อมที่จะต่อสู้ เช่นเดียวกับเพื่อนร่วมพรรคของเธอที่เป็นหญิง และชนะเลือกตั้งได้เป็นนายกเทศมนตรีเมืองตูริน

          เมื่อผู้ชายจำนวนมากทำงานแล้วไม่ได้ผล ก็สมควรที่จะให้ผู้หญิงได้มีโอกาสแสดงฝีมือบ้างดังที่กำลังเกิดขึ้นเช่นกันในสหรัฐอเมริกา ถ้าไม้แขวนเสื้อสามารถพัตต์ลูกกอล์ฟได้ลงหลุมสม่ำเสมอในระยะ 10 ฟุต ก็ควรใช้ไม้นั้นแทนพัตเตอร์ จะไม่มัวใช้พัตเตอร์ที่เป็นเครื่องมือทางการที่พัตต์ไม่ลงหลุมอยู่ทำไม