สิ่งละอันพันละน้อย 2562 > วลีเขย่าใจ

จากหนังสือสิ่งละอันพันละน้อย 2562
โดย รองศาสตราจารย์ ดร. วรากรณ์ สามโกเศศ
มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์

ท่านผู้อ่านเป็นเหมือนผู้เขียนไหมครับ เมื่อได้ยินบางวลีหรือประโยคแล้วมันเขย่าใจ ให้คิด วันนี้ขอเอามาแบ่งปันกันเพื่อเป็นอาหารสมอง และนำไปใช้ต่อ

สิ่งที่ทำ ให้ “ตาสว่าง” หรือ “เขย่าใจ” ให้คิดนั้นแบ่งออกได้ดังนี้ (1) ความคิด (2) ประสบการณ์ (3) วลีหรือประโยค

ความคิดของคนบางคนกระทบใจเช่น ไอเดียที่ตูน บอดี้สแลมวิ่งเป็นพันกิโลเมตรเพื่อหาเงินช่วยโรงพยาบาล หรือความคิดว่าบุคลิกลักษณะ (character) ของมนุษย์เป็นตัวกำหนดชะตากรรม (destiny) หรือ การมีกิริยามารยาท มีความสุภาพให้เกียรติคนอื่น (civility) เป็นปัจจัยสำคัญหนึ่งของความสำเร็จในชีวิต

ประสบการณ์ที่เราพานพบก็เขย่าใจเช่นกัน เช่น รับทราบเรื่องคนขาดแขนขาดขาสู้ชีวิตแบบยิบตา หรือแม่คนเดียวกัดฟันเลี้ยงลูกจนได้ดี หรือ เรื่องราวของคนที่มีวินัยสูงในการดูแลชีวิตตนเอง

เรื่องสำคัญที่จะกล่าวถึงก็คือวลีหรือประโยคที่เขย่าใจ ขอตั้งโจทย์ดังนี้ “วลีหรือประโยคใดที่ทำให้ “ตาสว่าง” หรือ “เขย่าใจ” ที่สุดที่คุณเคยได้ยิน” ซึ่งผู้เขียนรวบรวมมาได้ดังต่อไปนี้

"คุณต้องการอะไรในชีวิต "(นักจิตวิทยาชอบพูดประโยคนี้เพราะมันสามารถวิเคราะห์บุคลิกได้ สิ่งใดขับเคลื่อนชีวิตของเราในขั้นพื้นฐาน เงินทอง อำนาจชื่อเสียง การอยู่รอด ความสุข การต้องการความมั่นคงฯลฯ
"เมื่อคุณมีชีวิตเหลืออีก.......เปอร์เซ็นต์ คุณจะทำอะไรกับมัน" (หากใช้อายุขัยเฉลี่ยเป็นเกณฑ์ก็พอคำนวณได้ หากจะต้องตายไปก่อนก็ยิ่งมีเปอร์เซ็นต์เหลือน้อยลงไปอีก)
"เมื่อตายไปแล้ว คุณอยากให้คนนึกถึงคุณว่าอย่างไร" (ไม่ว่าจะเป็นคนเดินดิน หรือคนมีชื่อเสียงที่เหาะได้ล้วนมีครอบครัวลูกหลานและคนรู้จักด้วยกันทั้งนั้นที่จะนึกถึงเรา)
"คนทุกคนจะถูกลืม" (ความจริงที่ทุกคนปฏิเสธไม่ได้)
"เมื่อคุณมีชีวิตเดียว คุณจะทำอย่างไรให้ชีวิตคุณมีความหมาย"
"คุณภูมิใจอะไรที่สุดในชีวิต" (บางคนอาจนึกถึงรูปธรรม เช่น ความมั่งคั่งปริญญา หรือความรู้ที่มี ตำแหน่ง ยศถาบรรดาศักดิ์ แต่ยังมีอีกฟากของนามธรรมที่ควรใคร่ครวญ)
"ถ้าต้องตายในเวลาสองเดือน คุณจะทำอะไรกับเวลาที่เหลือ"
"คุณจะใช้หนี้โลก (และ “แผ่นดิน”) ในห้วงเวลาที่เหลืออย่างไร"
"วันนี้ (อาทิตย์นี้) คุณได้เรียนรู้อะไรใหม่ ๆ บ้าง โดยเฉพาะจากชีวิตคนอื่น" (ผมชอบคำอวยพรให้ พบเรื่องราวดี ๆ ที่เป็นกำลังใจให้ชีวิต เพราะทุกผู้ทุกนามล้วนต้องการกำลังใจด้วยกันทั้งนั้น มากบ้างน้อยบ้างตามสิ่งแวดล้อมที่เกิดขึ้นในชีวิตในช่วงเวลาต่าง ๆ กัน)
“ชีวิตดำเนินต่อไปเสมอ” (ไม่ว่าอะไรจะเกิดขึ้น ไม่ว่าคุณสูญเสียอะไรทุกชีวิตก็ดำเนินต่อไปข้างหน้าด้วยกันทั้งสิ้น มนุษย์ทุกคนต้องดำรงชีวิตต่อไปตามเวลาที่ไม่มีวันหยุดเดิน)
"คุณบริโภคทรัพยากรของโลกมาก็มากมายแล้ว คิดจะชดใช้มันอย่างไรบ้าง"
"วันนี้คุณได้ทำอะไรให้คนอื่นได้ชื่นใจบ้าง"
"หากย้อนเวลากลับไปได้ สิ่งสำคัญที่สุดที่คุณจะทำมันใหม่คืออะไร"
"หากต้องตายวันพรุ่งนี้ อะไรเป็นคำสอนที่คุณจะทิ้งไว้ให้คนรุ่นหลัง" (คุณมีประสบการณ์ มีปัญญา ได้เรียนรู้ชีวิตมาก็มาก ดังนั้นย่อมมีอะไรในใจที่จะทิ้งไว้ให้เป็นประโยชน์แก่คนรุ่นต่อ ๆ ไปอย่างแน่นอน)
"ชีวิตคือการถูกสุ่มเลือก (life is random)" (เรากำหนดชะตาชีวิตตัวเองได้ในระดับหนึ่งเท่านั้น อีกส่วนหนึ่งถูก “สุ่มเลือก” โดยสิ่งใดก็อธิบายไม่ได้ เช่น“ถูกสุ่มเลือก” ให้เสียชีวิตในวัยอันไม่สมควร ให้เจ็บไข้ ให้ถูกล็อกเตอรี่ ให้ถูกภัยพิบัติ ฯลฯ)
"อย่าให้ความสำคัญแก่เรื่องความรัก (แบบหนุ่มสาว) จนเกินควร" (คนบางคนหมกมุ่นกับเรื่องการต้องมีความรัก ต้องมีคนรักจนเสียงานเสียการ และชีวิตไม่รุ่งอย่างที่ควร)
"ทุกการเดินทางที่ยาวไกล เริ่มต้นด้วยก้าวแรกเสมอ"
"การเปลี่ยนแปลงเป็นนิรันดร์"
"จงอยู่กินต่ำกว่าฐานะเสมอ" (มีรายได้พอจะอยู่กินตามฐานะของการมีเงินระดับนั้น แต่อยู่กินต่ำกว่านั้นเพื่อจะได้มีเงินออม)
"การลงทุนที่สำคัญที่สุดคือการลงทุนในตัวเอง"
"โลกนี้ไม่มีอะไรฟรี "(ทุกอย่างล้วนได้มาจากการต้องเอาบางสิ่งไปแลกเปลี่ยนมาทั้งสิ้น อยากมีชีวิตที่มีความสุขก็ต้องยอมอดทนไม่ทำบางสิ่งและต้องทำบางสิ่ง)

มนุษย์ไม่ได้มีชีวิตที่มีความสุขเพราะบริโภคอาหารแต่เพียงอย่างเดียวเราขาดน้ำไม่ได้ฉันใด เราก็ขาด “อาหารสมอง” ไม่ได้ฉันนั้น

“Aim high” but miss is better than “aim low” and hit.
ตั้งเป้าไว้สูงและพลาดดีกว่าตั้งเป้าไว้ต่ำและทำได้พอดี
ประสงค์ บุญยะชัย
คณะกรรมการจัดทำยุทธศาสตร์ชาติด้านพัฒนาและเสริมสร้างศักยภาพทรัพยากรมนุษย์

...........................................................................

ข้อเขียนในสิ่งละอันพันละน้อย 2562